Akaryakıt dağıtım firmaları, akaryakıt istasyonu işleten vergi mükellefleri, YN Pompa Ödeme Kayıt Cihazı (ÖKC) üreten ya da ithal eden işletmeler, Yetkili Taşıt Montaj Firmaları ve Yetkili İstasyon Montaj Firmaları, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında kayıt yaptırarak bu sistemin bir parçası olacaklardır. Bu firmaların yanı sıra, UTTS donanımlarını üreten, geliştiren veya ithal eden yetkili firmalar ve onların teknik servis bayileri de sisteme dahil olarak, UTTS’nin sağlıklı bir şekilde işlemesine katkı sağlarlar.
Her bir paydaş, UTTS ile ilgili belirlenmiş mevzuatlar çerçevesinde görev ve sorumluluklarını yerine getirir. Akaryakıt istasyonu işleten mükellefler, istasyonlarındaki tüm akaryakıt dolum işlemlerini doğru ve şeffaf bir şekilde kayıt altına alırken, ÖKC üreten firmalar cihazların gerekli standartlara uygun olarak çalışmasını sağlarlar. Bu kapsamda, araçlar için gerekli montaj işlemleri Yetkili Taşıt Montaj Firmaları tarafından gerçekleştirilirken, akaryakıt istasyonlarına yönelik montaj ve bakım hizmetlerini ise Yetkili İstasyon Montaj Firmaları yürütür. Sistemdeki tüm bu süreçlerin teknik alt yapısını sağlayan firmalar ise UTTS donanımını üreterek veya ithal ederek piyasaya sunarlar.
Bu çok yönlü sistem, akaryakıt sektöründe güvenli, verimli ve kontrol edilebilir bir yapının oluşmasına katkı sağlar ve kayıt dışı ekonomiyi engelleme amacı taşır.
UTTS’ye tabi olan mükelleflerin, 31 Aralık 2024 tarihine kadar sistem geçişlerini eksiksiz bir şekilde tamamlamaları gerekmektedir. Bu tarihe kadar gerekli adımların atılması zorunlu olup, aksi takdirde yasal süreçlerde sorunlar yaşanabilir.
Kiralama yoluyla edinilen ya da işletmeye dahil edilmiş araçların, iş amaçlı kullanım sırasında oluşan akaryakıt harcamalarının gider olarak gösterilebilmesi için bu araçlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması ve yakıt alımlarının UTTS sistemi aracılığıyla yapılması zorunludur. Zorunluluk kapsamına girmeyen araçlara da isteğe bağlı olarak TTB monte ettirilebilir. Araç sahipliğinde, plakasında veya kullanım haklarında bir değişiklik olduğunda, araca takılı olan TTB’nin yeni sahip ya da işletmeci tarafından güncellenmesi veya değiştirilmesi gerekmektedir.
UTTS mükellefleri ve paydaşları, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ne kayıtlarını tamamlarlar. Taşıt sahipleri ve akaryakıt istasyonu işleten mükellefler, ihtiyaç duydukları UTTS donanımlarına ilişkin montaj taleplerini UTTS platformu üzerinden Darphane’ye iletirler. Darphane tarafından yetkilendirilen montaj firmaları, bu donanımları temin eder ve akaryakıt istasyonlarına veya ilgili taşıtlara profesyonel bir şekilde monte ederler.
Tüm akaryakıt istasyonu işletmecileri, 31 Aralık 2024 tarihine kadar istasyonlarında en az bir pompa ünitesine gerekli UTTS donanımlarını monte ettirmek zorundadır. 1 Ocak 2025 itibarıyla ise, UTTS kapsamına dahil olan tüm akaryakıt istasyonlarından yakıt alımı mümkün hale gelecektir. Bu tarihten sonra, UTTS sistemine entegre olmayan istasyonlar yakıt satışlarında sistem dışı kalacaklardır.
